İçeriğe atla

Vefa Kilise Camii

Koordinatlar: 41°00′59″K 28°57′37″D / 41.01639°K 28.96028°D / 41.01639; 28.96028
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Molla Gürânî Câmii
(Vefa Kilise Camii)
Molla Gürânî Câmii, güneyden görünüm
Harita
Temel bilgiler
KonumVefa, İstanbul, Türkiye
Koordinatlar41°00′59″K 28°57′37″D / 41.01639°K 28.96028°D / 41.01639; 28.96028
İnançİslam
Mimari
Mimari biçimOrta ve Geç Bizans mimarisi[1]
Tamamlanma10-11. yüzyıl
Özellikler
Minare sayısı1
MalzemelerTuğla, taş
Camiinin tavanı
Vefa Kilise Camii duvardaki işlemeler
Vefa Kilise Camii
Vefa Kilise Camii arka kapıdan görüntüsü

Molla Gürânî Câmii, Vefa Kilise Camii İstanbul'un Vefa semtinde, kiliseden camiye çevrilmiş bir dinî yapıdır. Kilise iken adı, Aziz Teodoros Kilisesi'dir. (Yunanca: Ἄγιος Θεοδόρος ἑν τὰ Καρβουνάρια Ayos theodoros en ta Karvunaria). Muhtemelen Aziz Theodoros'a adanmıştı. Kompleks, Bizans mimarisinin Komnenos ve Paleologos dönemlerine ait bir örneğidir. Vefa Kilise Camii Doğu Ortodoks kilisesi formunda olup Yunan haçı planına göre yapılmıştır. İstanbul'un fethi'nden sonra cami olarak kullanılmıştır.

Yapı İstanbul'un Fatih ilçesinde Vefa semtindedir. Diğer büyük Bizans yapısı olan Vefa'daki Kalenderhane Camii'ne bir kilometreden daha az uzaklıktadır. Süleymaniye Camii'nin ise birkaç yüz metre güneyindedir.

Caminin güneydoğu cephesinden çizimi, 1877, A.G. Paspates'in Bizans topografik çalışmaları

İstanbul'un üçüncü tepesi sırtlarında yer alan binanın ilk hali hakkında kesin bir bilgi yoktur. Kilisenin, duvarcılık işine göre 11. yüzyıl sonu, 12. yüzyıl başlarında I. Aleksios döneminde yapıldığı anlaşılmaktadır. Aziz Theodoros'a adanmış olup olmadığı da kesin değildir. Yapı Dördüncü Haçlı Seferi'nden sonra Konstantinopolis'in Latin kontrolünde olduğu dönemde Roma Katolik kilisesi olarak kullanıldı.

Osmanlı Devleti'nin İstanbul'u fethinden kısa bir süre sonra kilise, Fatih Sultan Mehmed'in hocası alim Molla Gürani tarafından cami haline getirildi. Molla Gürani kısa süre sonra İstanbul'un ilk müftüsü olacaktı. Cami daha sonra onun adıyla isimlendirildi. 1883 yılındaki bir yangında ağaç kısımları yandı ve cami tahrip oldu. Binanın kuzey ve güney cephelerindeki yan dehlizler 1833 yangınında yok olmuştur. Yapı 1937 yılında kısmi bir restorasyon gördü. Mozaikleri yeniden keşfedildi ve temizlendi.

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "İstanbul Kültür Mirası ve Kültür Ekonomisi Envanteri - Vefa Kilise Camii". 27 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ekim 2013. 

* Van Millingen, Alexander (1912). Byzantine Churches of Constantinople. London:MacMillan &Co.